Czy ocena ryzyka zawodowego jest obowiązkowa?

Ocena ryzyka zawodowego ma kluczowe znaczenie dla zachowania bezpieczeństwa i higieny pracy. Pracodawca ogranicza, a nawet eliminuje niebezpieczeństwa przez szczegółowe rozpoznanie zagrożeń, osób narażonych oraz określenie ryzyka, a także właściwą organizację pracy i stosowanie środków profilaktycznych.

Kto musi mieć ocenę ryzyka zawodowego? 

Zgodnie z art. 226 Kodeksu Pracy pracodawca ma obowiązek oceny i udokumentowania ryzyka zawodowego związanego z realizowaną pracą oraz stosowania niezbędnych środków profilaktycznych pozwalających na ograniczenie ryzyka.  

Drugie wymaganie dotyczy informowania pracowników o istniejącym ryzyku związanym z wykonywaną pracą, a także zasadach ochrony w organizacji.  

Pracodawcy mają obowiązek stosować środki chroniące przed chorobami zawodowymi, ale również innymi związanymi z wykonywaniem obowiązków na konkretnych stanowiskach.  

W przepisach zwrócono uwagę przede wszystkim na konieczność utrzymywania w stanie stałej sprawności urządzeń przeznaczonych do ograniczania albo eliminacji czynników środowiska pracy szkodliwych dla zdrowia, a także urządzeń przeznaczonych do pomiarów czynników.  

Kolejny obowiązek dotyczy konieczności przeprowadzania na własny koszt badań i pomiarów czynników, a także rejestrowania i przechowywania wyników, do których dostęp powinni mieć również pracownicy. 

Na konieczność przeprowadzenia oceny i udokumentowania ryzyka zawodowego na konkretnych stanowiskach wskazuje również § 39 rozporządzenia w sprawie ogólnych przepisów bhp. W akcie normatywnym podkreślono obowiązek stosowania środków profilaktycznych ograniczających ryzyko. Pracodawca musi zorganizować pracę i stanowiska w taki sposób, żeby zabezpieczyć pracowników przed wypadkami oraz wpływem uciążliwych i szkodliwych czynników.  

Co grozi za brak oceny ryzyka zawodowego? 

Brak oceny ryzyka zawodowego wiąże się z niewywiązaniem się z przepisów prawa pracy. Przedsiębiorca, który jest odpowiedzialny za stan bezpieczeństwa i higieny pracy, ale również kierujący pracownikami lub innymi osobami fizycznymi, musi liczyć się z karą grzywny od 1 do 30 tys. zł w związku z nieprzestrzeganiem przepisów i zasad bhp w organizacji.  

Ocena ryzyka zawodowego - co ile lat? 

Ocena ryzyka zawodowego powinna zostać przeprowadzona przy tworzeniu nowego stanowiska pracy i zawsze, kiedy dane wykorzystane do oceny straciły aktualność.  

Ocena ryzyka zawodowego powinna zostać ponownie przeprowadzana, gdy wprowadzono zmiany:  

• na stanowisku pracy,  

• wymagań na stanowiskach pracy,  

• dotyczące wykorzystywanych środków ochrony indywidualnej i zbiorowej.  

Poza tym ocena ryzyka zawodowego jest konieczna jeżeli w poprzedniej popełniono błędy albo nie uwzględniono wszystkich czynników.  

Ocena ryzyka zawodowego - kto sporządza? 

Pracodawca może, ale nie musi samodzielnie przeprowadzać ocenę ryzyka zawodowego. Zazwyczaj decyduje się na realizację procesu we własnym zakresie w małej organizacji z ograniczoną liczbą ryzyk. W przypadku większych firm, np. z branży produkcyjnej, ocenę ryzyka zawodowego może przeprowadzić zespół składający się z pracodawcy, wyznaczonych pracowników oraz zewnętrznych specjalistów - wskazuje Polska Norma PN-N-18002 Systemy zarządzania bezpieczeństwem higieną pracy – Ogólne wytyczne do oceny ryzyka zawodowego.