Ochrona kobiety w ciąży

PRACODAWCO, PAMIĘTAJ, ŻE MASZ WIELE OBOWIĄZKÓW ZWIĄZANYCH Z ZATRUDNIANIEM KOBIET W CIĄŻY! 

Kobiety w ciąży nie wolno:  

• zatrudniać w godzinach nadliczbowych;  

• zatrudniać w porze nocnej;  

• zatrudniać w systemie równoważnym czasu pracy powyżej 8 godz. na dobę;  

• zatrudniać w systemie przerywanego czasu pracy;  

• delegować poza stałe miejsce pracy.  

Ochrona kobiety w ciąży 

• Przedłużenie umowy do dnia porodu 

Pracodawco, pamiętaj, że umowa o pracę zawarta na czas określony albo na okres próbny przekraczający 1 mies., która uległaby rozwiązaniu po upływie 3 mies. ciąży, ulega przedłużeniu do dnia porodu. 

UWAGA! Termin upływu trzeciego miesiąca ciąży (art. 177 § 3 Kp) oblicza się w równej miary miesiącach księżycowych (28 dni) – Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 5 grudnia 2002 r., I PK 33/02. 

• Zwolnienie na badania lekarskie 

Masz obowiązek zwolnić ciężarną pracownicę od pracy na zalecone przez lekarza badania lekarskie wykonywane w związku z ciążą, jeżeli badania te nie mogą być przeprowadzone poza godzinami pracy. Za czas nieobecności pracownica ma prawo do wynagrodzenia. 

Wykaz prac 

W wykazie prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią znajdziemy m.in.: prace związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, w tym z ręcznym transportem ciężarów, prace w mikroklimacie zimnym, gorącym i zmiennym, w podwyższonym lub obniżonym ciśnieniu oraz prace grożące ciężkimi urazami fizycznymi lub psychicznymi [3]*. 

PRACE TRANSPORTOWE WYKONYWANE PRZEZ KOBIETY [2] 

Indywidualne dźwiganie w ograniczonym zakresie 

• Masa przedmiotów podnoszonych i przenoszonych przez jedną kobietę nie może przekraczać: 12 kg przy pracy stałej oraz 20 kg przy pracy dorywczej. 

• Jeżeli przedmioty są przenoszone przez jedną kobietę na odległość przekraczającą 25m,  to masa przenoszonych przedmiotów nie może przekraczać 12 kg. 

Zespołowe dźwiganie w ograniczonym zakresie 

• Przenoszenie przez kobiety przedmiotów, których długość przekracza 4 m oraz masa 20 kg, powinno odbywać się zespołowo, pod warunkiem, aby na jedną pracownicę przypadała masa nieprzekraczająca przy pracy stałej 10 kg, a przy pracy dorywczej 17 kg. 

Praca dorywcza to praca wykonywana do 4 razy na godz., jeżeli łączny czas takiej pracy nie przekracza 4 godz. na dobę. 

• Niedopuszczalne jest zespołowe ręczne przemieszczanie przedmiotów przez kobiety na odległość przekraczającą 25 m lub o masie przekraczającej 200 kg. 

PRZEMIESZCZANIE MATERIAŁÓW I ŁADUNKÓW 

Przemieszczanie materiałów szkodliwych i niebezpiecznych 

Niedopuszczalne jest przenoszenie przez jedną pracownicę materiałów ciekłych – gorących, żrących albo 

• podstawa prawna, patrz ostatnia strona o właściwościach szkodliwych dla zdrowia, których masa wraz z naczyniem i uchwytem przekracza 10 kg. 

OCHRONA KOBIET W CIĄŻY I KARMIĄCYCH PIERSIĄ 

Prace związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, w tym z ręcznym transportem ciężarów [3] 

Dla kobiet w ciąży niedopuszczalne są np.: 

• wszystkie prace, przy których najwyższe wartości obciążenia pracą fizyczną, mierzone wydatkiem energetycznym netto na wykonanie pracy, przekraczają 2900 kJ na zmianę roboczą, a przy pracy dorywczej 7,5 kJ/min; 

• ręczne podnoszenie i przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 3 kg; 

• ręczna obsługa elementów urządzeń (dźwigni, korb, kół sterowniczych, itp.), przy której jest wymagane użycia siły przekraczającej: 

a) przy obsłudze oburęcznej – 12,5 N przy pracy stałej i 25 N przy pracy dorywczej; 

b) przy obsłudze jednoręcznej – 5 N przy pracy stałej i 12,5 N przy pracy dorywczej; 

• ręczne przenoszenie materiałów ciekłych – gorących, żrących lub o właściwościach szkodliwych dla zdrowia; 

• ręczne przetaczanie i wtaczanie przedmiotów o kształtach okrągłych oraz udział w zespołowym przemieszczaniu przedmiotów; 

• prace w pozycji wymuszonej; 

• prace w pozycji stojącej łącznie ponad 3 godz. w czasie zmiany roboczej, przy czym czas spędzony w pozycji stojącej nie może jednorazowo przekraczać 15 min. po którym to czasie powinna nastąpić 15-min. przerwa; 

• prace na stanowiskach z monitorami ekranowymi – w łącznym czasie przekraczającym 8 godz. na dobę, przy czym czas spędzony przy obsłudze monitora ekranowego nie może jednorazowo przekraczać 50 min., po którym to czasie powinna nastąpić co najmniej 10-min. przerwa, wliczana do czasu pracy. 

Wykaz prac 

Dla kobiet karmiących dziecko piersią niedopuszczalne są: 

• wszystkie prace, przy których najwyższe wartości obciążenia pracą fizyczną, mierzone wydatkiem energetycznym netto na wykonanie pracy, przekraczają 4200 kJ na zmianę roboczą, a przy pracy dorywczej – 12,5 kJ/min; 

• ręczne podnoszenie i przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej: 6 kg – przy pracy stałej, a 10 kg – przy pracy dorywczej; 

• ręczna obsługa elementów urządzeń (dźwigni, korb, kół sterowniczych itp.), przy której jest wymagane użycie siły przekraczającej przy obsłudze oburęcznej: 25 N przy pracy stałej i 50 N przy pracy dorywczej. Przy obsłudze jednoręcznej: 10 N przy pracy stałej i 25 N przy pracy dorywczej; 

• ręczne przenoszenie przedmiotów o masie przekraczającej 6 kg – na wysokość ponad 4 m lub na odległość przekraczającą 25 m; 

• ręczne przenoszenie materiałów ciekłych – gorących, żrących lub o właściwościach szkodliwych dla zdrowia. 

PRACE W MIKROKLIMACIE ZIMNYM, GORĄCYM I ZMIENNYM 

Dla kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią niedopuszczalne są: 

• prace wykonywane w mikroklimacie gorącym w warunkach, w których wskaźnik PMV (przewidywana ocena średnia), określany zgodnie z Polską Normą dotyczącą tych prac, jest większy od 1,0; 

• prace wykonywane w mikroklimacie zimnym w warunkach, w których wskaźnik PMV (przewidywana ocena średnia), określany zgodnie z Polską Normą dotyczącą tych prac, jest mniejszy od 1,0; 

• prace wykonywane w środowisku o dużych wahaniach parametrów mikroklimatu, szczególnie przy występowaniu nagłych zmian temperatury powietrza w zakresie przekraczającym 15°C, przy braku możliwości stosowania co najmniej 15-min. adaptacji w pomieszczeniu o temperaturze pośredniej. 

PRACE W NARAŻENIU NA HAŁAS LUB DRGANIA 

Dla kobiet w ciąży niedopuszczalne są: 

• prace w warunkach narażenia na hałas, którego: 

a) poziom ekspozycji odniesiony do 8-godz. Dobowego lub do przeciętnego tygodniowego, określonego w przepisach Kodeksu pracy, wymiaru czasu pracy przekracza wartość 65 dB; 

b) szczytowy poziom dźwięku C przekracza wartość 130 dB; 

c) maksymalny poziom dźwięku A przekracza wartość 110 dB [4]; 

• prace w warunkach narażenia na hałas infradźwiękowy, którego równoważny poziom ciśnienia akustycznego skorygowany charakterystyką częstotliwościową G, odniesiony do 8-godz. dobowego lub przeciętnego tygodniowego, określonego w przepisach Kodeksu pracy, wymiaru czasu pracy, przekracza wartość 86 dB; 

• prace w warunkach narażenia na hałas ultradźwiękowy, którego: 

a) równoważne poziomy ciśnienia akustycznego w pasmach tercjowych o częstotliwościach środkowych od 10 kHz do 40 kHz, odniesione do 8-godz. Dobowego lub do przeciętnego tygodniowego, określonego w przepisach Kodeksu pracy, wymiaru czasu pracy; 

b) maksymalne poziomy ciśnienia akustycznego w pasmach tercjowych o częstotliwościach środkowych od 10 kHz do 40 kHz; 

• przekraczają wartości określone w tabeli [2]; 

• wszystkie prace w warunkach narażenia na drgania o ogólnym oddziaływaniu na organizm człowieka. 

PRACE NARAŻAJĄCE NA DZIAŁANIE POLA ELEKTROMAGNETYCZNEGO O CZĘSTOTLIWOŚCI OD 0 HZ DO 300 GHZ ORAZ 

PROMIENIOWANIA JONIZUJĄCEGO 

Dla kobiet w ciąży niedopuszczalne są: 

• prace w zasięgu pola elektromagnetycznego o natężeniach przekraczających wartości dla strefy bezpiecznej, określone w przepisach w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń i natężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy; 

• prace w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące określonych w przepisach Prawa atomowego. 

Dla kobiet karmiących dziecko piersią niedopuszczalne są prace w warunkach narażenia na promieniowanie jonizujące określone w przepisach Prawa atomowego. 

PRACE W PODWYŻSZONYM LUB OBNIŻONYM CIŚNIENIU 

Dla kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią niedopuszczalne są: 

• prace nurków; 

• prace w zbiornikach ciśnieniowych 

• wszystkie prace w warunkach podwyższonego lub obniżonego ciśnienia. 

PRACE W KONTAKCIE ZE SZKODLIWYMI CZYNNIKAMI BIOLOGICZNYMI 

Dla kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią niedopuszczalne są: 

• prace stwarzające ryzyko zakażenia: wirusem zapalenia wątroby typu B, wirusem ospy wietrznej i półpaśca, wirusem różyczki, wirusem HIV, wirusem cytomegalii, pałeczką listeriozy, toksoplazmą; 

• prace przy obsłudze zwierząt dotkniętych chorobami zakaźnymi lub inwazyjnymi. 

PRACE W NARAŻENIU NA DZIAŁANIE SZKODLIWYCH SUBSTANCJI CHEMICZNYCH 

Dla kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią niedopuszczalne są: 

• prace w narażeniu na działanie czynników rakotwórczych i o prawdopodobnym działaniu rakotwórczym, określonym w odrębnych przepisach [4]; 

• prace w narażeniu na substancje chemiczne niezależnie od ich stężenia w środowisku pracy, np.: leki cytostatyczne, mangan, syntetyczne estrogeny i progesterony, tlenek węgla, ołów i jego związki organiczne i nieorganiczne, rtęć i jej związki organiczne i nieorganiczne; 

• prace w narażeniu na działanie rozpuszczalników organicznych, jeżeli ich stężenia w środowisku pracy przekraczają wartości 1/3 najwyższych dopuszczalnych stężeń [5]. 

PRACE GROŻĄCE CIĘŻKIMI URAZAMI FIZYCZNYMI LUB PSYCHICZNYMI 

Dla kobiet w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią niedopuszczalne są: 

• prace w wykopach, w zbiornikach i kanałach; 

• prace pod ziemią w kopalniach; 

• prace w wymuszonym rytmie pracy (na przykład przy taśmie); 

• inne prace stwarzające ryzyko ciężkiego urazu fizycznego lub psychicznego, w tym: gaszenie pożarów, udział w akcjach ratownictwa chemicznego, usuwanie skutków awarii, prace z materiałami wybuchowymi, prace przy uboju zwierząt hodowlanych oraz obsłudze rozpłodników. 

Dla kobiet w ciąży prace na wysokości niedopuszczalne są: 

• poza stałymi galeriami, pomostami, podestami i innymi stałymi podwyższeniami, mającymi pełne zabezpieczenie przed upadkiem (bez potrzeby stosowania środków ochrony indywidualnej przed upadkiem); 

• wchodzenie i schodzenie po drabinach i klamrach. 

Szczegółowy katalog prac zakazanych kobietom w ciąży znajduje się w rozdziale 1 ustępu 2 Wykazu, stanowiącego załącznik do Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 kwietnia 2017 r. w sprawie wykazu prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet  w ciąży i kobiet karmiących dziecko piersią. 

Źródło: https://www.pip.gov.pl/