Czynniki biologiczne w środowisku pracy
Czynniki biologiczne w środowisku pracy pojawiają się w wielu branżach - służbie zdrowia, rolnictwie, przemyśle czy górnictwie. Pracodawca powinien zadbać o odpowiednią profilaktykę i zastąpienie szkodliwego składnika innym rozwiązaniem. Nie zawsze jednak jest to możliwe, a w miejscach pracy pojawiają się czynniki biologiczne mające negatywny wpływ na zdrowie człowieka.
Kwestie związane z czynnikami biologicznymi w miejscu pracy reguluje Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 22 kwietnia 2005 roku w sprawie szkodliwych czynników biologicznych dla zdrowia w środowisku pracy oraz ochrony zdrowia pracowników zawodowo narażonych na te czynniki (Dz. U. Nr 81 poz.716 z późn. zm.).
Jakie są czynniki biologiczne w środowisku pracy?
Czynniki biologiczne w środowisku pracy mogą prowadzić do rozwoju alergii, zakażeń czy zatruć.
Jak podaje Główny Inspektorat Sanitarny, szkodliwe czynniki biologiczne to:
-
drobnoustroje komórkowe, w tym zmodyfikowane genetycznie,
-
jednostki bezkomórkowe zdolne do replikacji lub przenoszenia materiału genetycznego, w tym zmodyfikowane genetycznie,
-
hodowle komórkowe,
-
pasożyty wewnętrzne.
W Polsce wyróżnia się 4 grupy zagrożeń, a w procesie klasyfikacji czynników uwzględnia się wpływ na zdrowie człowieka. Specjaliści podczas określania czynników bazują na wywoływaniu choroby u człowieka, a także ciężkość jej przebiegu, możliwości rozprzestrzeniania się choroby w populacji oraz zastosowania skutecznej profilaktyki i leczenia.
Podział czynników biologicznych w pracy
Obowiązują następujące grupy zagrożeń:
-
grupa 1 - czynniki, przez które wywołanie chorób u ludzi jest mało prawdopodobne
-
grupa 2 - czynniki, które mogą wywoływać choroby u ludzi, mogą być niebezpieczne dla pracowników, ale rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest mało prawdopodobne, np. gronkowiec złocisty,
-
grupa 3 - czynniki, które mogą wywoływać u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a rozprzestrzenienie ich w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne, np. dżuma, gruźlica,
-
grupa 3 - czynniki biologiczne, które stanowią ograniczone ryzyko zakażenia dla pracowników (często przenoszone drogą powietrzną), np. pałeczka czerwonki, HIV, HBV, HCV,
-
grupa 4 - czynniki które wywołują u ludzi ciężkie choroby, są niebezpieczne dla pracowników, a ich rozprzestrzenienie w populacji ludzkiej jest bardzo prawdopodobne, np. wirus Ebola.
Czynniki biologiczne a obowiązki pracodawcy
Głównym obowiązkiem pracodawcy jest wdrożenie przepisów zawartych w rozporządzeniu. Pierwsze kroki powinny dotyczyć stworzenia oceny ryzyka zawodowego uwzględniając narażenie pracowników na działanie szkodliwych czynników biologicznych. Prawidłowo dokonana ocena ryzyka umożliwia wykorzystanie skutecznych środków profilaktycznych. Warto pamiętać o regularnej aktualizacji oceny w określonych przypadkach np. zmiany warunków pracy.
Do obowiązków pracodawcy należy również m.in. ograniczenie kontaktu z czynnikiem, stosowanie odpowiednich oznaczeń, prowadzenie rejestru prac dotyczących narażenia na działanie szkodliwego czynnika czy zapewnienie pracownikom środki ochrony zbiorowej albo indywidualnej.
Popularne wpisy
Jak ocenić obciążenie psychiczne na stanowisku pracy?
Pracownik może być narażony na czynniki uciążliwe, czyli mające wpływ na spadek sprawności fizycznej oraz psychicznej. W ramach obciążenia psychicznego na stanowisku pracy wyróżnia się obciążenie umysłu, niedociążenie i przeciążenie percepcyjne, a także obciążenie emocjonalne występujące przede wszystkim w przypadku pracy umysłowej. Jak prawidłowo ocenić stopień obciążenia?
Jednoosobowa działalność gospodarcza a szkolenie BHP - czy jest wymagane?
Osoby planujące rozpoczęcie jednoosobowej działalności gospodarczej muszą spełnić określone wymagania i dopełnić wskazanych formalności. Forma pozwala sprawdzić się w roli przedsiębiorcy oraz przetestować wybrany pomysł na biznes. Co roku otwiera się nawet kilkaset tysięcy JDG. Czy przy prowadzeniu jednoosobowej działalności gospodarczej potrzebne jest szkolenie bhp?
Najważniejsze prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
W zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązki dotyczą nie tylko pracodawców, ale również pracowników. Decydując się na zatrudnienie należy zapewnić pracownikowi dostęp do szkolenia wstępnego z zakresu bhp jeszcze przed dopuszczeniem do pracy.
Kiedy i jak należy wypełnić statystyczną kartę wypadku?
Uzupełnienie statystycznej karty wypadku przy pracy należy do obowiązków pracodawcy. Od 1 stycznia 2023 r. dostępny jest nowy formularz zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2022 r. w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy.
Kontrola Państwowej Inspekcji Pracy - przebieg, kompetencje, wymagania
Państwowa Inspekcja Pracy to organ powołany do kontroli oraz nadzoru nad przestrzeganiem prawa pracy, a przede wszystkim obszaru bezpieczeństwa i higieny pracy. Warto pamiętać, że inspektor pracy nie musi uprzedzać pracodawcy o planowanej wizycie, a kontrola może odbyć się w dowolnym dniu o każdej porze.
Kto odpowiada za BHP przy pracy zdalnej?
Pandemia sprawiła, że praca zdalna na stałe wpisała się w rzeczywistość pracowników. Część zatrudnionych wykonuje obowiązki w pełni zdalnie, inni w trybie hybrydowym. Wraz z rosnącą popularnością pracy zdalnej pojawiła się konieczność regulacji najważniejszych kwestii. Kto odpowiada za BHP przy pracy zdalnej? Co powinien wiedzieć pracodawca o bezpieczeństwie i higieny pracy podczas tzw. home office?