Czy pracodawca może odwołać urlop?
W sezonie wakacyjnym wielu pracowników zastanawia się, czy pracodawca może odwołać urlop. Warto pamiętać, że Kodeks pracy przewiduje sytuacje, w których pracownik może nie otrzymać pozytywnego rozpatrzenia wniosku o urlop. Pod uwagę bierze się przede wszystkim specyficzną sytuację w firmie. Urlop musi jednak zostać udzielony w innym terminie w liczbie dni zgodnej z przepisami.
Kiedy pracodawca może odwołać urlop?
Zgodnie z przepisami pracownicy mają do dyspozycji liczbę dni uzależnioną od stażu pracy i poziomu wykształcenia - 20 w przypadku stażu krótszego niż 10 lat oraz 26 dni przy stażu dłuższym niż 10 lat. Pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu. Kodeks pracy określa, że urlopy przyznawane są na podstawie planu urlopów wskazanego przez pracownika i zaakceptowanego przez pracodawcę.
W przepisach pojawiają się także regulacje wskazujące, że zatrudniający może odmówić udzielenia urlopu w konkretnym terminie, ale ma obowiązek podać przyczynę spełniającą wymagania prawne. Warto pamiętać, że w Kodeksie pracy nie pojawiają się jasno określone sytuacje. Regulacje obejmują zagadnienia związane ze szczególnymi potrzebami oraz zakłóceniami normalnego przebiegu pracy wynikającymi z nieobecności pracownika. W praktyce najczęściej pracodawca odmawia urlopu uwzględniając specyficzną sytuację w firmie, np. wzrost produkcji w sezonie. Równocześnie pracodawca powinien wskazać termin, kiedy urlop może zostać udzielony.
Przepisy określają, że pracodawca może odmówić również w przypadku urlopu na żądanie powołując się na zagrożenie dotyczące dobra organizacji, a także innej ważnej sytuacji, np. nieobecności innego pracownika.
Pracodawca ma obowiązek jednak przedstawić potwierdzone uzasadnienie odmówienia urlopu zarówno wypoczynkowego, jak i na żądanie. W przypadku drugiego rodzaju urlopu - pracownik ma do wykorzystania cztery dni w ciągu roku. Zgodnie z Kodeksem pracy są to dni niezaplanowane wcześniej w terminarzu urlopowym, a osoba ma obowiązek powiadomić przełożonego maksymalnie w dniu pracy przed jej rozpoczęciem.
Jeżeli pracownik nie zgodzi się z otrzymaną decyzją może dochodzić praw na drodze sądowej.
Do kiedy trzeba wykorzystać urlop?
Pracownik powinien wykorzystać urlop do końca danego roku kalendarzowego. Wraz z nowym rokiem dni zwiększą nową pulę urlopu wypoczynkowego. Warto jednak pamiętać, że zaległe dni powinny zostać wykorzystane maksymalnie do 30 września br. W przypadku niedopełnienia formalności pracodawca musi liczyć się z grzywną w wysokości nawet 30 tys. zł.
Jeżeli dojdzie do wygaśnięcia albo rozwiązania umowy pracodawca może zaproponować ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop.
Czy pracodawca może zmusić do wykorzystania urlopu?
Kodeks pracy wskazuje na dwie sytuacje, kiedy pracodawca może zmusić pracownika do wykorzystania urlopu. Pierwsza sytuacja dotyczy momentu, kiedy zbliża się data wykorzystania urlopu w danym roku kalendarzowym określona przez prawo. Zgoda pracownika nie jest wymagana także w sytuacji, gdy dotyczy dni wolnych za poprzednie lata w pierwszym kwartale następnego roku, a trwa okres wypowiedzenia.
Popularne wpisy
Jak ocenić obciążenie psychiczne na stanowisku pracy?
Pracownik może być narażony na czynniki uciążliwe, czyli mające wpływ na spadek sprawności fizycznej oraz psychicznej. W ramach obciążenia psychicznego na stanowisku pracy wyróżnia się obciążenie umysłu, niedociążenie i przeciążenie percepcyjne, a także obciążenie emocjonalne występujące przede wszystkim w przypadku pracy umysłowej. Jak prawidłowo ocenić stopień obciążenia?
Jednoosobowa działalność gospodarcza a szkolenie BHP - czy jest wymagane?
Osoby planujące rozpoczęcie jednoosobowej działalności gospodarczej muszą spełnić określone wymagania i dopełnić wskazanych formalności. Forma pozwala sprawdzić się w roli przedsiębiorcy oraz przetestować wybrany pomysł na biznes. Co roku otwiera się nawet kilkaset tysięcy JDG. Czy przy prowadzeniu jednoosobowej działalności gospodarczej potrzebne jest szkolenie bhp?
Najważniejsze prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
W zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązki dotyczą nie tylko pracodawców, ale również pracowników. Decydując się na zatrudnienie należy zapewnić pracownikowi dostęp do szkolenia wstępnego z zakresu bhp jeszcze przed dopuszczeniem do pracy.
Kiedy i jak należy wypełnić statystyczną kartę wypadku?
Uzupełnienie statystycznej karty wypadku przy pracy należy do obowiązków pracodawcy. Od 1 stycznia 2023 r. dostępny jest nowy formularz zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2022 r. w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy.
Kontrola Państwowej Inspekcji Pracy - przebieg, kompetencje, wymagania
Państwowa Inspekcja Pracy to organ powołany do kontroli oraz nadzoru nad przestrzeganiem prawa pracy, a przede wszystkim obszaru bezpieczeństwa i higieny pracy. Warto pamiętać, że inspektor pracy nie musi uprzedzać pracodawcy o planowanej wizycie, a kontrola może odbyć się w dowolnym dniu o każdej porze.
Kto odpowiada za BHP przy pracy zdalnej?
Pandemia sprawiła, że praca zdalna na stałe wpisała się w rzeczywistość pracowników. Część zatrudnionych wykonuje obowiązki w pełni zdalnie, inni w trybie hybrydowym. Wraz z rosnącą popularnością pracy zdalnej pojawiła się konieczność regulacji najważniejszych kwestii. Kto odpowiada za BHP przy pracy zdalnej? Co powinien wiedzieć pracodawca o bezpieczeństwie i higieny pracy podczas tzw. home office?