Czym są czynniki szkodliwe w miejscu pracy?
Czynniki oddziałujące na pracowników można podzielić na trzy podstawowe grupy - szkodliwe, uciążliwe i niebezpieczne. Wraz ze zmianami poziomu oddziaływania może zmienić się ich klasyfikacja. Pracodawca powinien skutecznie rozpoznać czynniki oraz wprowadzić kroki skupione na ich ograniczeniu albo eliminacji.
Czynniki szkodliwe - definicja i rodzaje
Czynniki szkodliwe definiowane są jako czynniki, których oddziaływanie może prowadzić lub prowadzi do schorzenia, traktowanego jako choroba zawodowa.
Państwowa Inspekcja Pracy dzieli czynniki szkodliwe na trzy podstawowe kategorie:
· czynniki fizyczne - hałas, hałas ultradźwiękowy, drgania mechaniczne/wibracja, mikroklimat, promieniowanie optyczne, pola i promieniowania elektromagnetyczne,
· czynniki chemiczne - substancje toksyczne, drażniące, uczulające, rakotwórcze mutagenne, upośledzające funkcje rozrodcze,
· czynniki biologiczne – makro- i mikroorganizmy roślinne oraz zwierzęce, tzn. bakterie, wirusy, grzyby, pierwotniaki.
Do często występujących można zaliczyć hałas (infradźwiękowy, słyszalny, ultradźwiękowy), pyły (drażniące, zwłókniające, kancerogenne, alergizujące) oraz czynniki rakotwórcze i czynniki mutagenne.
Czynniki szkodliwe - obowiązki pracodawcy
Ważnym obowiązkiem pracodawcy jest wskazanie czynników szkodliwych, a następnie rozpoznanie źródeł emisji, realizacja badań i pomiarów oraz warunków wykonywania pracy związanych z czynnikami.
Zgodnie z zaleceniami Państwowej Inspekcji Pracy pod uwagę należy wziąć rodzaj czynników oraz ich właściwości, procesy technologiczne i ich parametry, wyposażenie techniczne, w tym maszyny, urządzenia, instalacje i narzędzia, środki ochrony zbiorowej i dane dotyczące ich użytkowania, organizację pracy i sposób wykonywania pracy oraz rzeczywisty czas narażenia na oddziaływanie czynników szkodliwych dla zdrowia.
Pracodawca powinien również prowadzić m.in. konsultacje z pracownikami związane z zagadnieniami dotyczącymi np. rozpoznania czynników oraz wykonywania badań i pomiarów. Pracownicy muszą zostać poinformowani o aktualnych wynikach. Do zadań pracodawcy należy również prowadzenie rejestru czynników szkodliwych dotyczących stanowisk pracy zgodnie z dokumentem dołączonym do rozporządzenia, a udostępnionym przez PIP.
Częstotliwość wykonywania badań i pomiarów
Badania i pomiary czynników szkodliwych dla zdrowia należy przeprowadzić zawsze, kiedy
nastąpiły zmiany w wyposażeniu technicznym, w procesie technologicznym albo
w warunkach wykonywania pracy - jeżeli mogły mieć wpływ na zmianę poziomu czynnika.
Pracodawca musi pamiętać o regularnych pomiarach w przypadku:
· szkodliwego dla zdrowia czynnika chemicznego lub pyłu - co najmniej raz na 2 lata albo raz w roku w zależności od wyników ostatniego badania i pomiaru,
· czynnika o działaniu rakotwórczym lub mutagennym - co najmniej raz na 6 miesięcy albo raz na 3 miesiące w zależności od wyników ostatniego badania i pomiaru.
Pierwszy pomiar powinien zostać zrealizowany nie później niż w ciągu 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności.
Popularne wpisy
Jak ocenić obciążenie psychiczne na stanowisku pracy?
Pracownik może być narażony na czynniki uciążliwe, czyli mające wpływ na spadek sprawności fizycznej oraz psychicznej. W ramach obciążenia psychicznego na stanowisku pracy wyróżnia się obciążenie umysłu, niedociążenie i przeciążenie percepcyjne, a także obciążenie emocjonalne występujące przede wszystkim w przypadku pracy umysłowej. Jak prawidłowo ocenić stopień obciążenia?
Jednoosobowa działalność gospodarcza a szkolenie BHP - czy jest wymagane?
Osoby planujące rozpoczęcie jednoosobowej działalności gospodarczej muszą spełnić określone wymagania i dopełnić wskazanych formalności. Forma pozwala sprawdzić się w roli przedsiębiorcy oraz przetestować wybrany pomysł na biznes. Co roku otwiera się nawet kilkaset tysięcy JDG. Czy przy prowadzeniu jednoosobowej działalności gospodarczej potrzebne jest szkolenie bhp?
Najważniejsze prawa i obowiązki pracownika w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy
W zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy obowiązki dotyczą nie tylko pracodawców, ale również pracowników. Decydując się na zatrudnienie należy zapewnić pracownikowi dostęp do szkolenia wstępnego z zakresu bhp jeszcze przed dopuszczeniem do pracy.
Kiedy i jak należy wypełnić statystyczną kartę wypadku?
Uzupełnienie statystycznej karty wypadku przy pracy należy do obowiązków pracodawcy. Od 1 stycznia 2023 r. dostępny jest nowy formularz zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z dnia 9 grudnia 2022 r. w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy.
Kto odpowiada za BHP przy pracy zdalnej?
Pandemia sprawiła, że praca zdalna na stałe wpisała się w rzeczywistość pracowników. Część zatrudnionych wykonuje obowiązki w pełni zdalnie, inni w trybie hybrydowym. Wraz z rosnącą popularnością pracy zdalnej pojawiła się konieczność regulacji najważniejszych kwestii. Kto odpowiada za BHP przy pracy zdalnej? Co powinien wiedzieć pracodawca o bezpieczeństwie i higieny pracy podczas tzw. home office?
Kontrola Państwowej Inspekcji Pracy - przebieg, kompetencje, wymagania
Państwowa Inspekcja Pracy to organ powołany do kontroli oraz nadzoru nad przestrzeganiem prawa pracy, a przede wszystkim obszaru bezpieczeństwa i higieny pracy. Warto pamiętać, że inspektor pracy nie musi uprzedzać pracodawcy o planowanej wizycie, a kontrola może odbyć się w dowolnym dniu o każdej porze.